اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برخی ژنوتیپ‌های کلزا

به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و همچنین شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی و دارای پتانسیل عملکرد بالا تعداد سیزده ژنوتیپ کلزا شامل کرج1، کرج2، کرج3، طلایه، زرفام، اوکاپی، لیکورد، Slm046، مودنا، WPN5، اپرا،WPN2 و G.KH305 در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی آخر فصل (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام‌آباد غرب به مدت دو سال زراعی (1391-1389) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که اثر تنش خشکی آخر فصل بر همه صفات به جز درصد روغن دانه، تعداد شاخه‌های فرعی و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. عملکرد دانه در اثر تنش خشکی به میزان 20 درصد کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه ارقام کلزا در شرایط آبیاری کامل 4586 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش 3736 کیلوگرم در هکتار بود. این کاهش حاصل تاثیر‌پذیری اجزای عملکرد دانه یعنی تعداد خورجین درگیاه و تعداد دانه در خورجین از تنش خشکی بود. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سال اول برتر از سال دوم بودند. دلیل آن شرایط مساعدتر زراعی و آب و هوایی در سال اول اجرای پژوهش بود. ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر کلیه صفات به استثنای درصد روغن دانه تفاوت معنی‌داری داشتند. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی متعلق به ژنوتیپ G.KH305 به ترتیب با 5230 و 3941 کیلوگرم در هکتار بود.